Travma Sonrası Stres Bozukluğu

TRAVMA SONRASI STRES BOZUKLUĞU

            Kişinin kendisinin ya da tanıdıklarının, yaşanması muhtemel ya da gerçek bir tehdit, ölüm, ciddi yaralanma ya da benlik bütünlüğüne yönelik saldırı ile doğrudan karşı karşıya kalması veya bu tür bir olaya şahit olması ve yoğun korku, çaresizlik ya da dehşet duyguları ile tepki vermesi, travmatik olayı, tekrarlayan ve rahatsız edici bir şekilde yeniden yaşantılaması, söz konusu olayı çağrıştıran, hatırlatan durumlara maruz kalındığında yoğun ruhsal bunaltı hissetmesi, söz konusu olayı hatırlatan durumlardan, nesnelerden, kişilerden kaçınması ve aşırı uyarılmışlık hali içinde olması ile karakterize bir kaygı bozukluğu türüdür.

            Bu belirtilerin, bir aydan uzun süremsi ve kişinin bireysel ve sosyal yaşamında ciddi işlev bozukluklarına neden olması, Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) tanımlaması yapılabilmesi açısından önemlidir.

Belirtileri

            Aslında tanımda ifade edilen durumlar TSSB'nun belirtilerini  tanımlamaktadır. TSSB'nun belirtileri, üç kategoriye ayrılmaktadır;

1. Yeniden yaşantılama; Travmatik olayın, rüyalarla, anlık görüntülerle yeniden hatırlanması, akıldan çıkartılamaması, sürekli düşünülmesi gibi, aynı olayı tekrar yaşıyormuş hissinin hakim olması durumudur.
2. Kaçınma eğilimi; Travmatik olayı hatırlatan durumlardan, nesnelerden, kişilerden, seslerden, renklerden, özetle hatırlatıcı tüm uyaranlardan kaçınma davranışıdır.
3. Aşırı Uyarılmışlık Hali;Her an tetikte olmayı, ani ses ya da davranışlardan irkilme durumunu, uyku problemlerini, konsantre olmada güçlüğü, aniden sinirlenmeyi ifade eder.

Nedenleri

            Boşanma, kayıp, kazalar, afetler, taciz veya tecavüze maruz kalmak, şiddetin her türüne maruz kalmak, işkence gibi travmatik bir olaya maruz kalmak, bu bozukluğun nedenidir. Ancak her travmatik olay yaşayan kişide TSSB görülmeyebilir. Bireyin kişilik özellikleri, baş etme stratejileri, sosyal desteği, travma karşısında göstereceği tepkiyi belirlemektedir.

Tedavisi

            Travma Sonrası Stres Bozukluğu için Bilişsel Davranışçı Terapi ve EMDR Terapisi yaygın olarak kullanılmaktadır.